Cụm phương ngữ nhỏ
Hachijō có thể được coi là dạng
tiếng Nhật khác biệt nhất hoặc một ngôn ngữ riêng biệt, tồn tại song song với tiếng Nhật.
[2] Tiếng Hachijō hiện có mặt trên hai đảo thuộc
quần đảo Izu nằm về phía nam
Tokyo là
Hachijō-jima và
Aogashima nhỏ hơn, cũng như trên
quần đảo Daitō của
tỉnh Okinawa (nơi người dân từ Hachijō-jima đến định cư vào
thời kỳ Minh Trị). Trước đây nó cũng có mặt trên
Hachijō-kojima mà ngày nay đã bỏ hoang. Dựa trên mức độ thông hiểu với tiếng Nhật, có thể coi tiếng Hachijō là một ngôn ngữ riêng rẽ.Tiếng Hachijō giữ gìn một số đặc điểm ngữ pháp của tiếng Nhật Thượng đại miền Đông (Thượng đại Đông quốc Phương ngôn) ghi nhận trong
Vạn Diệp Tập thế kỷ VIII. Ngoài ra, còn có thể nhận ra nét tương đồng từ vựng với phương ngữ Kyushu hay cả với
các ngôn ngữ Lưu Cầu; chưa rõ điều này là do cư dân miền nam quần đảo Izu đến từ các địa phương trên, do tiếng nói của dân đi biển phát tán hay do chúng đơn bản là từ vựng thừa hưởng ngôn ngữ tiền thân, đã mất đi trong tiếng Nhật chuẩn.
[3]Tiếng Hachijō là một
ngôn ngữ bị đe doạ với đại bộ phận người nói đã lớn tuổi.
[4] Tuy nhiên, từ năm 2009, thành phố Hachijō đã có nỗ lực truyền bá tiếng Hachijō cho thế hệ trẻ thông qua lớp dạy ngôn ngữ,
karuta, cùng các hoạt độ sân khấu tiếng Hachijō.
[5]